7° 
2 կմ/ժ 
14-րդ դարում թուրք-մոնղոլ Լենկթեմուրը դեպի Հայկական լեռնաշխարհ արշավանքի ընթացքում լեռնային ճանապարհներով հասնում է Հաղպատ։ Նա ցանկանում էր կոտորել բնակիչներին, ավերել Հաղպատ գյուղը և կործանել վանական համալիրը։ Այս նպատակով իր հսկայական զորքով հասնում է մինչև Սուրբ Լույս լեռան ստորոտում գտնվող Աղթանց փոսը։
Դարերով Հաղպատի վանքում պահված քրիստոնեական սրբությունները փրկելու համար վանքի միաբանությունը վերջին հույսով դիմում է այնտեղ պահվող Հիսուս Քրիստոսի խաչափայտի մասունքի օգնությանը։ Միաբանները բնակիչների հետ միասին զգեստափոխվում են, վերցնում խաչափայտի մասունքը և հանդիսավոր թափորով, աղոթքներով շարժվում դեպի թշնամին, որպեսզի համոզեն բռնակալին գթալ իրենց։ Զարմանալիորեն, Լենկթեմուրը, տեսնելով Քրիստոսի խաչափայտի մասունքը և իր մոտ եկած հսկայական թափորը, ընկճվում է, իր զորքով ետ շրջվում ու հեռանում։
Մոնդ անունով մի դպիր, տեսնելով թշնամու հեռանալը, վրեժխնդրությունից դրդված մի քանի զինված մարդկանց է վերցնում և շարժվում թշնամու ետևից մինչև Օղիգլուխ կոչվող վայրը: Միայն այստեղ, տեսնելով որ իրեն հետապնդողը փոքրաթիվ խումբ է, հարձակվում և կոտորում է նրանց:
Հետագայում նահատակված Մոնդի և իր փոքրաթիվ զինակիցների մարմինները դնում են մեծ ժայռաբեկորի տակ, և այդ օրվանից այդ վայրը կոչվում է Մոնդաքար, իսկ այն ձորը, որտեղից Լենկթեմուրն իր զորքով քրիստոնեական հավատքից ու միաբանությունից փախել է, կոչվում է Հաղթանակի փոս կամ Աղթանց (Հաղթանց) փոս։